3 гэтай нагоды ў літаратурнай гасцёўні цэнтральнай раённай бібліятэкі імя М. Засіма адбылася яе прэзентацыя. Не баючыся перабольшыць, можна сказаць, што Міхась Забэйда-Суміцкі — выдатная і фенаменальная постаць як у гісторыі беларускага нацыянальнага мастацтва, так і ўвогуле ў беларускай гісторыі. Яго голасам захаплялася ў 30-я гады XX стагоддзя ўся Еўропа. Некалі яго прыраўноўвалі да Леаніда Собінава, Энрыка Каруза ды іншых славутых мэтраў опернага майстэрства. Ён узнёс беларускую народную песню на вяршыню мастацтва. Спяваючы яе далёка ад Радзімы, ён расчульваў ёю сэрцы тысяч людзей. А шлях на Радзіму быў цяжкім і пакутлівым. Вяртацца гэтае імя пачало толькі ў 90-я гады, пасля смерці спевака.
Матэрыялы аформленай выставы з фондаў бібліятэкі і музея-сядзібы «Пружанскі палацык» яскрава пацвердзілі, што пра нашага славутага земляка пісалі і раней. Аднак усё гэта былі толькі згадкі, якія не паказвалі асобы спевака, не давалі поўнага ўяўлення пра гэтага выдатнага чалавека і ягоную творчасць, пра ўсё тое, што зрабіў Забэйда для Беларусі, якую так моцна любіў і ад якой амаль усё сваё жыццё быў адарваны.
Кніга Алеся Горбача напісана на аснове асабістага архіва артыста, што захоўваецца ў Беларускім дзяржаўным архіве-музеі літаратуры і мастацтва. У гэтым яе адрозненне ад усяго, што напісана раней. Сотні перабраных дакументаў і фотаздымкаў розных гадоў, а таксама сустрэчы з людзьмі, што асабіста ведалі артыста, дазволілі аўтару зрабіць кнігу шчырай і пранікнёнай: нібыта ён прайшоў побач са сваім славутым земляком усё ягонае жыццё.
Пачуць аповед аўтара прысутным было асабліва цікава, бо ён таксама аказаўся нашым земляком з вёскі Куляны, што на Ружаншчыне. 3 гэтага ўсё і пачалося. Даведаўшыся яшчэ ў 1992 годзе ўпершыню пра Забэйду-Суміцкага, ён быў моцна здзіўлены, не мог паверыць, штоталенттакога маштабу дала свету яго родная Ружаншчына.
Удзельнікі вечарыны, супрацоўнікі бібліятэкі ды музея-сядзібы, зрабіўшы невялікае падарожжа па старонках кнігі, змаглі пераканаць усіх, што імя Міхася Забэйды-Суміцкага, вялікага спевака і слаўнага сына беларускае зямлі, павінна ўрэшце заняць належнае месца як у нашай нацыянальнай гісторыі, мастацтве, так і ў сэрцы і розуме кожнага беларуса.
Гэта чалавек, які толькі пятнаццаць дзіцячых гадоў пражыў на Радзіме (у вёсцы Шэйпічы), спяваў на семнаццаці мовах свету, а не забыўся, не зрокся роднай мовы. Празусё жыццё пранёс ён с сабой калыханку маці, расчульваючы ёю сэрцы тысяч людзей.
Выбар, які зрабіў Забэйда ў 30-х гадах, быў вялікай ахвярай. Як трэба было любіць свой народ, сваю зямлю, каб дзеля служэння ім пакінуць тое, да чаго так упарта імкнуўся, тое, да чаго праз такія церні прабіваўся, тое, у чым дасягнуў вялікіх поспехаў, — | оперу. Ён так і не раскрыў, не рэалізаваў сябе напоўніцу як оперны спявак. Ён свядома збочыў з запаветнага шляху, каб пакласці свой талент на алтар служэння сваёй Айчыне. Нельга не прывесці словы самога маэстра: «Лепшай маёй кнігай з’яўляюцца мае песні. Песня — гэта душа народа, да якога і я належу. Трэба раскрываць гэтую душу, паказваць яе якасці іншым народам. Тады нас будуць шанаваць і любіць. А мы будзем абагачаць і сябе, і сусветную культуру. Хай гэта будзе хоць па маёй смерці, але гэта мусіць быць!»
На працягу ўсёй сустрэчы ў зале гучалі запісы песень у выкананні Забэйды-Суміцкага. А як даніна памяці славутаму земляку, прагу-чалі песні ў выкананні Валянціны Слабады пад акампанемент Святланы Казей. Адна з іх — песня-прысвячэнне Міхасю Забэйдзе-Суміцкаму «Мы — нашчадкі твае».
На паліцах бібліятэк нашага раёна з’явіліся першыя паасобнікі кнігі — дар чытачам ад яе аўтара.
НА ЗДЫМКАХ: вокладка кнігі і яе аўтар А.Горбач.