У чарговы раз музей-сядзіба “Пружанскі палацык” прыняў удзел у міжнароднай штогадовай акцыі “Ноч музеяў”, прымеркаванай да Дня музеяў. Сёлетняя вечарына пад назвай “Сцяжынкамі Мікалая Тарасюка” была прысвечана творчасці знакамітага земляка, народнага майстра Рэспублікі Беларусь Мікалая Тарасюка, якому ў гэтым годзе споўнілася б 90 гадоў.
Сёння мы раскажам пра новы экспанат з фондаў Пружанскага палацыка – сетку “авоську”, якая лічыцца адным з сімвалаў СССР.
Нядаўна музей-сядзібу “Пружанскі палацык” наведаў мастак Уладзімір Крываблоцкі.
Нарадзіўся мастак у вёсцы Хвалава Пружанскага раёна. Пасля чацвёртага класа паступіў у Рэспубліканскую школу-інтэрнат па музыцы і выяўленчым мастацтве. З таго часу Уладзімір Васільевіч жыве ў Мінску. Працуе пераважна ў галіне манументальна-дэкаратыўнага мастацтва і жывапісу. З’яўляецца аўтарам шэрагу манументальных работ, высока адзначаных мастацкім саветам.
Убачыўшы ў друку артыкул пра сябе, Уладзімір Крываблоцкі вырашыў наведаць малую радзіму. Цікава, што ў палацыку мастак быў упершыню. Для госця была праведзена экскурсія па музеі і ганчарнай майстэрні. Напрыканцы сустрэчы было дамоўлена аб далейшым супрацоўніцтве. Магчыма, у хуткім часе мастак наладзіць у Пружанах першую персанальную выставу. Будзем чакаць!
Сёння гаворка пойдзе пра яшчэ адзін музычны інструмент – цытру.
Гэты струнны шчыпковы музычны інструмент быў вядомы з даўніх часоў. Ужо ў XVI стагоддзі ў Еўропе цытра была другой па папулярнасці пасля лютні. Але сваё другое нараджэнне яна атрымала ў XVIII стагоддзі, калі цытру амаль адначасова ўдасканалілі два незнаёмыя адзін з адным майстры — немец Сіман і аўстрыец Кіндл. Да гэтага часу адносіцца росквіт цытры, на якой з задавальненнем гулялі і каранаваныя асобы, і просты люд.
Цытра мае плоскі драўляны корпус няправільнай формы, над якім нацягнута ад 17 да 45 струн (у залежнасці ад памеру інструмента). Некалькі бліжэйшых да выканаўцы струн (звычайна 4-5), нацягнутых над грыфам з металічнымі ладамі, зашчыпваюцца надзетым на вялікі палец правай рукі плектрам, на іх і выконваецца мелодыя. Астатнія струны служаць для акордавага суправаджэння.
Вылучаюць розныя віды цытраў: дыскант-цытра, басовая, канцэртная і інш. Цытра часцей за ўсё саліруе ў аркестравых творах і сваімі гукамі проста зачароўвае. Дарэчы, старадаўні соннік абвяшчае: калі вам прысніцца, што вы іграеце на цытры — вас чакаюць любоўныя перажыванні, а калі ў сне вы пачуеце гукі гэтага інструмента — вялікае каханне…
У 2014 годзе пошта Аўстрыі змясціла малюнак цытры на спецыяльных марках, якія ўвайшлі ў серыю штогадовых марак еўрапейскай паштовай асацыяцыі PostEurop. У 2019 годзе да свайго 310-годдзя Мейсенская фарфоравая мануфактура выпусціла ў працяг серыі «Малпавы аркестр» фігурку малпы з цытрай у лапах.
Цытра, якая захоўваецца ў Пружанскім палацыку, датуецца першай паловай ХХ стагоддзя і была прывезена з Германіі.
Асноўная частка — рэзанатарны корпус — уяўляе сабой плоскую скрыню арфападобнай формы, якая складаецца з дзвюх фігурных дэк, змацаваных абегайкамі. Над верхняй было нацягнута 25 металічных струн.
Перпендыкулярна струнам замацаваны дошчачкі-«прапаны». На іх налеплены вузкія палоскі паперы з указаннем танальнасці і ступені. Верхняя дэка ўпрыгожана намаляваным алейнымі фарбамі букетам руж. У глыбіні корпуса маецца надпіс на англійскай мове: «First class guality. Auto Harp. Made in Germany » — «Першы клас якасці. Аўто Арфа. Зроблена ў Германіі».
Вядома, няўмольны час унёс пэўныя карэктывы ў яго гучанне, тым больш, што дзве струны не захаваліся. Але, паверце, у руках сапраўднага майстра гэтая цытра яшчэ можа даць цудоўны канцэрт.
14 мая ў музеі-сядзібе «Пружанскі палацык» адбыўся канцэрт пружанскага рок-гурта «Прикольно, я спать». Маладыя таленавітыя выканаўцы навучаюцца у сярэдніх школах №1 і №4 г. Пружаны. Па словах удзельнікаў гурта, «Прикольно, я спать» існуе каля года. Музыканты выконваюць каверы на сусветна вядомыя творы, а таксама ўласныя кампазіцыі. Падчас канцэрта двойчы прагучала аўтарская песня “Горничная”.
13 мая супрацоўнікі музея-сядзібы “Пружанскі палацык” правялі для гасцей і жыхароў горада бясплатныя пешаходныя экскурсіі па Пружанах “З глыбіні вякоў да нашых дзён”. Радуе тая акалічнасць, што да акцыі далучыліся студэнты Пружанскага дзяржаўнага аграрна-тэхнічнага каледжа, якія актыўна цікавіліся гісторыя і архітэктурай горада.
Сёння гаворка пойдзе пра дзяжу, якая уяўляе сабою пасудзіну для заквашвання цеста. Гэты прадмет быў выраблены напачатку XX ст. народнымі майстрамі з дубовых паўкруглых клёпак, сцягнутых у верхняй і ніжняй частцы драўлянымі абручамі. Дежка мае форму звужанай уверсе шырокай бочкі, накрытай векам.
